Τo δίκτυο συνεργασίας των ΜΚΟ στην Νοτιοανατολική Ευρώπη για την πολιτική των ναρκωτικών, συμμερίζεται την άποψη ότι οι διεθνείς και εθνικές πολιτικές και τα προγράμματα αντιμετώπισης της καλλιέργειας, παραγωγής, διακίνησης, εμπορίου  και χρήσης των υπό έλεγχο εξαρτησιογόνων ουσιών, επικεντρώθηκαν κυρίως στην καταστολή, στη σκληρή επιβολή του νόμου και στην τιμωρία. Αυτή η προσέγγιση αποδείχτηκε αναποτελεσματική. Δεν μείωσε την κλίμακα της παράνομης  αγοράς και διακίνησης ναρκωτικών και τον αριθμό των χρηστών εξαρτησιογόνων ουσιών. Τα κατασταλτικά μέτρα δεν περιόρισαν τις αρνητικές επιπτώσεις των παράνομων αγορών ναρκωτικών. Η κοινωνία μας αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα από την αύξηση της εγκληματικότητας, τη διαφθορά, τις υπερπλήρεις φυλακές με μεγάλο ποσοστό φυλακισμένων για παραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών και τις δυσανάλογες δαπάνες για τους μηχανισμούς καταστολής σε σχέση με τις δαπάνες για την πρόληψη, υποστήριξη, θεραπεία και κοινωνική αποκατάσταση των χρηστών.

Όραμα του Δικτύου Συνεργασίας Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων Νοτιοανατολικής Ευρώπης για την πολιτική των ναρκωτικών είναι:

Οι διεθνείς και εθνικές πολιτικές και τα προγράμματα για τα ναρκωτικά να βασίζονται στις αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της κοινωνικής ένταξης και της δημόσιας υγείας

Οι διαδικασίες χάραξης πολιτικής να είναι διαφανείς και οι αρμόδιοι φορείς να εμπλέκουν ουσιαστικά την κοινωνία των πολιτών στη διαμόρφωσή της πολιτικής, ιδιαίτερα τις πληθυσμιακές ομάδες που υπόκεινται τις συνέπειες (όπως τα άτομα που χρησιμοποιούν ναρκωτικά, οι γονείς και οι πρωτοβουλίες Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων)

Το Δίκτυο Συνεργασίας Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων Νοτιοανατολικής Ευρώπης αποσκοπεί στην προώθηση αντικειμενικού και ανοικτού διαλόγου σχετικά με την αποτελεσματικότητα, την κατεύθυνση και το περιεχόμενο των εθνικών, περιφερειακών και διεθνών πολιτικών για τα ναρκωτικά και για την προώθηση συστάσεων προς τους αρμόδιους φορείς για τη χάραξη μιας πολιτικής που θα οδηγήσει στην υιοθέτηση μιας πιο ανθρώπινης και αποτελεσματικής πρακτικής για τα ναρκωτικά στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η συμβολή του Δικτύου θα πραγματοποιηθεί μέσω των εξής δραστηριοτήτων:

Τη δημιουργία δυνατοτήτων επικοινωνίας μεταξύ των μελών, την ανάπτυξη των  ικανοτήτων τους για την προώθηση αιτημάτων τους και την άσκηση επιρροής στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων των εθνικών κυβερνήσεων και των περιφερειακών και διεθνών οργανισμών

Τη διευκόλυνση της επικοινωνίας και της συνεργασίας μεταξύ των φορέων της κοινωνίας των πολιτών και την υποστήριξη συνεργατικών δραστηριοτήτων και προσπαθειών

Την παραγωγή και διάδοση πληροφοριών και αναλύσεων με στόχο την επισήμανση  των αδυναμιών του ισχύοντος συστήματος ελέγχου των ναρκωτικών  που χαρακτηρίζεται από την έμφαση στην καταστολή και την επιβολή του νόμου και την προώθηση της προσέγγισης η οποία θέτει ως επίκεντρο τη  δημόσια υγεία και τα ανθρώπινα δικαιώματα

1. Προσανατολισμός στα Ανθρώπινα Δικαιώματα

Οι πολιτικές για τα ναρκωτικά πρέπει να προωθήσουν το πρότυπο όπου το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα θ’ αποτελεί ένα από τα βασικά στοιχεία του νομικού τους πλαισίου. Αυτό το νέο νομικό πλαίσιο θα πρέπει να εστιάζεται στα  ακόλουθα σημεία:

Προτεραιότητα στη Δημόσια υγεία. Ανάπτυξη προγραμμάτων  πρόληψης, συμβουλευτικής υποστήριξης, θεραπείας και περίθαλψης, μείωσης της βλάβης,  κοινωνικής επανένταξης και βελτίωσης της πρόσβασης σε βασικά φάρμακα

Προτεραιότητα στη Ανάπτυξη. Οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, μείωση της φτώχειας και μείωση της προσφοράς ναρκωτικών

Προτεραιότητα στην ανθρώπινη ασφάλεια: Οι προσπάθειες επιβολής του νόμου να επικεντρωθούν σ’ αυτούς που  είναι οι κυρίως υπεύθυνοι για την εξάπλωση  των ναρκωτικών και έχουν τον έλεγχο των παράνομων αγορών.

2. (Επαν)ένταξη στην κοινωνία, όχι περιθωριοποίηση

Οι πολιτικές για τα ναρκωτικά θα πρέπει να αποφεύγουν μέτρα που επιδεινώνουν την περιθωριοποίηση των εξαρτημένων ατόμων. 

Ενθάρρυνση των εξαρτημένων ατόμων να επανενταχθούν στην κοινωνία και όχι εφαρμογή κατασταλτικών μέτρων εις βάρος τους

Τα προγράμματα υποστήριξης και θεραπείας είναι απαραίτητο να καθιστούν τους εξαρτημένους ικανούς να επανενταχθούν με επιτυχία στην κοινωνία

Η εξάρτηση από τα ναρκωτικά είναι κυρίως πρόβλημα υγείας και όχι θέμα της ποινικής δικαιοσύνης

Τα προγράμματα πρόληψης θα πρέπει να αποσκοπούν  στην αποφυγή μέτρων που αναστέλλουν την υγιή μετάβαση των εξαρτημένων ατόμων στην ωριμότητα (όπως ο αποκλεισμός από το σχολείο  ή η άρνηση παροχής υπηρεσιών)

Εκπρόσωποι των πληθυσμιακών ομάδων που πλήττονται περισσότερο από την πολιτική για τα ναρκωτικά πρέπει να συμπεριληφθούν στις διαδικασίες διαβούλευσης για το σχεδιασμό και την υλοποίηση των προγραμμάτων.

3.  Μείωση των σχετιζόμενων με τη χρήση αρνητικών συνεπειών

Οι πολιτικές για τα ναρκωτικά πρέπει να επικεντρωθούν στη μείωση των επιβλαβών συνεπειών. Η μείωση των επιβλαβών συνεπειών περιλαμβάνει όλα τα μέτρα που περιορίζουν το φάσμα των οικονομικών, κοινωνικών και σχετικών με την υγεία συνεπειών για το άτομο, την κοινωνία και το σύνολο του πληθυσμού. Υιοθετώντας αυτή την πραγματιστική προσέγγιση, οι κυβερνήσεις θα πρέπει πρώτα να αξιολογήσουν ποιες είναι οι αρνητικές συνέπειες που συνδέονται με τα ναρκωτικά και ποιες έχουν το μεγαλύτερο αρνητικό αντίκτυπο στους πολίτες. Στη συνέχεια να εφαρμόσουν τις πολιτικές για την αντιμετώπιση  των ειδικών αυτών προβλημάτων

4. Εμπλοκή της Κοινωνίας των Πολιτών στη χάραξη πολιτικής

Χρειάζονται ανοικτές και εποικοδομητικές σχέσεις μεταξύ των κυβερνήσεων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών. Η εμπλοκή με την κοινωνία των πολιτών θα πρέπει να βασίζεται στις αρχές της συμμετοχής, της διαφάνειας και της λογοδοσίας, και αποσκοπούν:

Στη διευκόλυνση της αποτελεσματικής επικοινωνίας μεταξύ των φορέων χάραξης πολιτικής και τους βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς της κοινωνίας των πολιτών, για να διασφαλισθεί η εμπλοκή της κοινωνίας στον προγραμματισμό και στις παρεμβάσεις που έχουν αντίκτυπο στην ίδια

Στην αμοιβαία αναζήτηση επωφελών εταιρικών συνεργασιών με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών για τη ανάληψη κοινού προγραμματισμού και / ή συνεργασίας για την υλοποίηση των προγραμμάτων

Στην υποστήριξη ενός δραστήριου δικτύου συνεργασίας οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που θα είναι σε θέση να υποστηρίξει το σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας αποτελεσματικής πολιτικής

Στην  αύξηση των δυνατοτήτων παρακολούθησης και αξιολόγησης της πολιτικής και των προγραμμάτων

Μέλη Συμβουλευτικής Επιτροπής (για το 2014):

Andrej Kastelic (SEEAnet), Σλοβενία

Elena Yankova (Inititive for Health), Βουλγαρία

Tijana Pavicevic (Juventas), Μαυροβούνιο

Genci Mucollari (Aksion Plus), Αλβανία

Natasha Dedajic (NGO margina), Βοσνία και Ερζεγοβίνη

Nebojsa Djurasovic (Association Prevent), Σερβία

Dejan Travica (Udruga Terra), Κροατία

Valentin Simionov (RHRN), Ρουμανία

Vlatko Dekov (HOPS), Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας

Θανάσης Αποστόλου, (ΔΙΟΓΕΝΗΣ), Ελλάδα

Η Συμβουλευτική Επιτροπή είναι -σε συνεργασία με τον ΔΙΟΓΕΝΗ – υπεύθυνη για την εφαρμογή του προγράμματος δράσης που αποφασίζεται από την ολομέλεια.

Συνεδριάζει τουλάχιστον μια φορά το χρόνο, παρακολουθεί την υλοποίηση των συμφωνηθέντων δραστηριοτήτων και προτείνει σχέδιο προγράμματος για τις μελλοντικές δράσεις.

Συνεδριάσεις Συμβουλευτικής Επιτροπής

Θεσσαλονίκη 5 Μαρτίου 2011: Σύσταση της συμβουλευτικής επιτροπής

Η συμβουλευτική επιτροπή του Δικτύου Πολιτικής για τα Ναρκωτικά στη Νοτιοανατολική Ευρώπη συστάθηκε  στις 11 Μαρτίου 2011 στη Θεσσαλονίκη, Ελλάδα. Κατά τη συνάντηση αυτή λήφθηκαν αποφάσεις σχετικά με την οργανωτική δομή του Δικτύου Πολιτικής για τα Ναρκωτικά, τους τομείς προτεραιότητας του προγράμματος εργασίας και τη σύσταση της συμβουλευτικής επιτροπής.

(δείτε για περισσότερες πληροφορίες το απόσπασμα από την έκθεση της συνεδρίασης της Θεσσαλονίκης: Συνέδριο Δικτύου Συνεργασίας για την Πολιτική των Ναρκωτικών στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, Θεσσαλονίκη 4 και 5 Μαρτίου 2011) Οργανωτική δομή, Συμβουλευτική Επιτροπή,Πρόγραμμα Δράσης. Απόσπασμα Συνεδρίου Δικτύου Συνεργασίας για την Πολιτική των Ναρκωτικών στην ΝΑ Ευρώπη, Θεσσαλονίκη 5 Μαρτίου 2011  (Αγγλικά)

Βιέννη 10 Μαρτίου 2012

Στη σύσκεψη της Βιέννης το Δίκτυο συνεργασίας έκανε κατ’ αρχήν μια αξιολόγηση της πορείας του Δικτύου, αποφασίστηκε να συνεχιστεί η άτυπη μορφή συνεργασίας, να διευρυνθεί ο αριθμός των μελών της συμβουλευτικής επιτροπής έτσι ώστε να αντιπροσωπεύονται όλες οι χώρες της ΝΑ Ευρώπης με έναν (1) αντιπρόσωπο, να ξεκινήσει η έκδοση τριμηνιαίου ενημερωτικού δελτίου με νέα από τις διάφορες χώρες στους τομείς: ποινική δικαιοσύνη, τα κοινωνικά προγράμματα και προγράμματα υγείας, ανθρώπινα δικαιώματα και άλλα ενδιαφέροντα θέματα, να διευρυνθεί το δίκτυο συνεργασίας με άλλες οργανώσεις και να μην περιοριστούμε στις οργανώσεις που λειτουργούν στις πρωτεύουσες των κρατών και να υποβληθεί από το δίκτυο συνεργασίας αίτηση επιχορήγησης στο πρόγραμμα «Civil Society Facility» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Περισσότερα: Σύσκεψη Βιέννης 10 Μαρτίου 2012 (Αγγλικά) 

Βελιγράδι 17 Ιανουαρίου 2013

Η σύσκεψη στο Βελιγράδι ασχολήθηκε αξιολόγησε την αίτηση που υποβλήθηκε προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή- η οποία, δυστυχώς, δεν είχε θετική έκβαση- αποφασίστηκε να συνταχθεί σχέδιο κριτηρίων αποδοχής νέων μελών και συζήτησε διεξοδικά τις δραστηριότητες των μελών και τις δυνατότητες συνεργασίας σε ορισμένα θέματα που έχουν περιφερειακό χαρακτήρα. Στη συνεδρίαση αυτή συζητήθηκε επιπλέον υπόμνημα του IDPC ότι αποσύρεται από την ενεργό εμπλοκή του στις εργασίες του δικτύου συνεργασίας, διότι θεωρεί ότι είναι επαρκής η υποστήριξη εκ μέρους της Εταιρείας Διογένης. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα συνεχίσει  να έχει επαφή με τις οργανώσεις της περιοχής και έμμεσα να τις υποστηρίξει όπου αυτό είναι δυνατό.

Περισσότερα: Έκθεση εργασιών της συνάντησης της συμβουλευτικής επιτροπής, Βελιγράδι 16-18 Ιανουαρίου 2013 

Υπόμνημα IDPC προς Δίκτυο συνεργασίας. 

Καλαμπάκα 21 Ιουνίου 2013

Στην Καλαμπάκα πραγματοποιήθηκε, στο περιθώριο των εργασιών του Διαλόγου πολιτικής των ναρκωτικών στην ΝΑ Ευρώπη, σύσκεψη στην ποία αποφασίστηκε η διαδικασία αποδοχής νέων μελών και διασαφηνίστηκαν ορισμένα σημεία που αφορούσαν αρμοδιότητες των οργάνων του δικτύου συνεργασίας και καθήκοντα και υποχρεώσεις των μελών. Στη συνεδρίαση επικυρώθηκε το υπόμνημα «Δίκτυο συνεργασίας για την πολιτική των ναρκωτικών στην ΝΑ Ευρώπη» που κωδικοποιεί τις συμφωνίες για τα παραπάνω σημεία και δίνει απαντήσεις σε ορισμένα σημεία που συζητήθηκαν με τα εκεί παρόντα μέλη του Δικτύου.

Περισσότερα: Υπόμνημα «Δίκτυο Συνεργασίας για την Πολιτική των ναρκωτικών στην ΝΑ Ευρώπη»;  Ανταλλαγή απόψεων Vilnius 

ALIAT (Ρουμανία)

Συμμαχία για την Αντιμετώπιση του Αλκοολισμού και του Εθισμού στα Ναρκωτικά 

H ALIAT (Συμμαχία για την Αντιμετώπιση του Αλκοολισμού και του Εθισμού στα Ναρκωτικά) είναι ένας Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός – που ιδρύθηκε το 1993 από επαγγελματίες ψυχικής υγείας – οι οποίοι δραστηριοποιούνται στον τομέα του αλκοόλ και της θεραπείας του εθισμού στα ναρκωτικά. H ALIAT στοχεύει στην ανάπτυξη ιατρικών, ψυχοκοινωνικών και προληπτικών προγραμμάτων, στη βελτίωση της υγείας των ατόμων που πάσχουν από τον εθισμό, στην επιμόρφωση των επαγγελματιών υγείας στις πλέον πρόσφατες τεκμηριωμένες παρεμβάσεις σ’ αυτόν τον τομέα και το λόμπι για μια καλύτερη ποιότητα ζωής και τα ανθρώπινα δικαιώματα των χρηστών ναρκωτικών στη Ρουμανία. Η ALIAT είχε μέχρι στιγμής επαγγελματική επαφή με πάνω από 17.000 χρήστες ναρκωτικών και αλκοόλ σε προγράμματα που αντιπροσώπευαν, το καθένα, μια πρωτοποριακή παρέμβαση στον τομέα του εθισμού στη Ρουμανία. Πάνω από 1000 επαγγελματίες υγείας έχουν συμμετάσχει σε διάφορα σεμινάρια κατάρτισης και την ALIAT συμβουλεύονται τακτικά κυβερνητικοί φορείς σχετικά με τις νομικές πτυχές που αφορούν στα ναρκωτικά και το αλκοόλ. Η ALIAT είναι, επί του παρόντος, η πλέον σημαντική Μη Κυβερνητική Οργάνωση στον τομέα της πρόληψης και της  θεραπείας του εθισμού στο αλκοόλ στη Ρουμανία.

Διεύθυνση: 4 Constantin F.Robescu Street, Sector 3, Bucharest, Romania
E-mail: office@aliatong.ro
Ιστοσελίδα: www.aliatong.ro
Τηλέφωνο: 00.40.21.334.84.06
Πρόσωπο Επικοινωνίας: Ioana Tomus, Programs Director

 Veza (Σερβία)

Η ΜΚΟ Veza λειτουργεί από το 2005 ως ένωση που παρέχει υπηρεσίες σε χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών. Η οργάνωση Veza δραστηριοποιείται από το 2002 στο πρόγραμμα μείωσης της βλάβης, υπό την διεύθυνση της οργάνωσης «Γιατροί του Κόσμου» (Γαλλία). Το πρόγραμμα αυτό ανέλαβε από το 2005 η ΜΚΟ Veza. Οι κύριες δραστηριότητες της Veza είναι: η παροχή υπηρεσιών υγείας και πρόληψης (σε ένα Κέντρο Άμεσης Πρόσβασης και μια κινητή μονάδα), παροχή πληροφοριών, εκπαίδευσης και επικοινωνίας για τα άτομα με τα οποία εργάζεται, η κατάρτιση και ευαισθητοποίηση επαγγελματιών που εργάζονται στον τομέα της υγείας/κοινωνικής φροντίδας και στην αστυνομίας και η δημιουργία και λειτουργία ενός διαδραστικού δικτύου μεταξύ οργανισμών μείωσης της βλάβης, τοπικών αρχών και οργανώσεων κοινοτικής βάσης. Η ΜΚΟ Veza θέλει να Ιδρύσει και να ηγηθεί ενός Εθνικού Δικτυου Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που εργάζονται στον τομέα Μείωσης τηε βλάβης στη Σερβία

Διεύθυνση:Višnjička 28, 11060 Belgrade,SERBIA
Τηλέφωνο/Fax: (+381 11) 329 1916 and 275 1209
E-mail: dirvezango@gmail.com
Ιστοσελίδα:www.ngoveza.org.rs

RHRN (Ρουμανία)

Ρουμανικό Δίκτυο Συνεργασίας Μείωσης της Βλάβης

To Δίκτυο Συνεργασίας Μείωσης της βλάβης Ρουμανίας (RHRN) ιδρύθηκε το 2002, ως ένα άτυπο Δίκτυο Συνεργασίας  αποτελούμενο  από ΜΚΟ και Κρατικούς οργανισμούς. Το 2006 η RHRN έγινε επίσημη  οργάνωση και λειτουργεί ως ένωση των ακόλουθων οργανώσεων: Συμμαχία για την καταπολέμηση του αλκοολισμού και της τοξικομανίας (ALIAT), Ρουμανική Ένωση κατά του AIDS (ΑRAS), Εταιρεία για την Ένταξη, Ίδρυμα φροντίδας για το Παιδί και την Οικογένεια, Ρουμανικό Ίδρυμα «Κοντά σε σας», Ίδρυμα PARADA, Ιδιωτική Κλινική θεραπείας υποκατάστατων οπιούχων PsyMotion, Γενική Διεύθυνση Κοινωνικής βοήθειας  του Δήμου Βουκουρεστίου, Προώθηση του Δικαιώματος στην  Υγεία,, Samusocial RHRN Romania. Το RHRN προσφέρει υποστηρικτικές  υπηρεσίες για την ανάπτυξη των προγραμμάτων μείωσης της βλάβης , οργανώνει επιμορφωτικά σεμινάρια και προσφέρει τεχνική υποστήριξη για προγράμματα κατάρτισης στον τομέα μείωσης της βλάβης, παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες  και προωθεί την δικτύωση και συνεργασία  σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Διεύθυνση: IC Bratianu Street Nr. 2, Bucharest, Romania
Τηλέφωνο: 021 32 65 987
Email:office@rhrn.ro
Ιστοσελίδα: www.rhrn.ro

Aksion Plus (Αλβανία)

H Aksion Plus είναι Μη Κυβερνητική Οργάνωση η οποία ιδρύθηκε το 1992. Έχει την έδρα της στα Τίρανα, αλλά δραστηριοποιείται και σε άλλες πόλεις της Αλβανίας, όπως το Δυρράχιο, η Κορυτσά, τα Σκόδρα. Οι δραστηριότητές είναι: εκπαίδευση πρόληψης, παροχή υπηρεσιών και θεραπεία ευάλωτων ομάδων, ενίσχυση δεξιοτήτων και δημοσιεύσεις. Η Aksion Plus δραστηριοποιείται στα Τίρανα και σε άλλες πόλεις στον τομέα της πρόληψης του HIV/AIDS  σε σχέση με τη χρήση ναρκωτικών, την εκπαίδευση σχετικά με τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία. Υπάρχει πρόγραμμα θεραπείας υποκατάστασης οπιοειδών με μεθαδόνη στις πόλεις Τίρανα, Δυρράχιο, Κορυτσά  Αυλώνα και Σκόδρα και υπάρχουν σχέδια για την επέκταση αυτής της δραστηριότητας και σε άλλες πόλεις της Αλβανίας. Η Aktion Plus διαθέτει ένα ευρύ δίκτυο επαφών με άλλες ΜΚΟ στην Αλβανία, με τις εθνικές αρχές και Διεθνείς Οργανισμούς.(βλ. για περαιτέρω πληροφορίες: www.aksionplus.net).

Διεύθυνση: Qendra e Shendetit Mendor Nr 1, Rr. Stavri Vinjau, Tirana,Albania
Τηλέφωνο: +355 42 272 414
Fax: +355 42 272 414
Ιστοσελίδα:http://www.aksionplus.net/
Email: gencaxionp@albmail.com

IFH (Βουλγαρία)

Ίδρυμα Πρωτοβουλία για την Υγεία

Το Ίδρυμα Πρωτοβουλία για την Υγεία (IHF) είναι η σημαντικότερη από τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις στη Σόφια, οι οποίες δραστηριοποιούνται στον τομέα της χρήσης ναρκωτικών, τη σεξουαλική και ψυχική υγεία, την πρόληψη από το HIV και τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Η Πρωτοβουλία για την Υγεία (IHF) συνεργάζεται με κυβερνητικές και μη-κυβερνητικές οργανώσεις στη Σόφια και με ΜΚΟ σε άλλες πόλεις της Βουλγαρίας (Φιλιππούπολη, Μπουργκάς, Βάρνα κ.α.). Η IHF αρχικά επικεντρώθηκε αποκλειστικά στους χρήστες ενέσιμων ναρκωτικὠν (IDUs), σύντομα όμως διεύρυνε τις δραστηριότητές της στην παροχή περισσότερων υπηρεσιών μείωσης της βλάβης για διάφορες ομάδες του πληθυσμού. Η IHF έχει ένα πολύ ενδιαφέρον πρόγραμμα με τους Ρομά, ειδικά τους Ρομά χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών. Ένα άλλο σημαντικό πρόγραμμα  είναι η δουλειά με άτομα που εργάζονται στον τομέα του σεξ. Η IHF θεωρεί ανησυχητικό το φαινόμενο της χρήσηw ηρωίνης από συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού. Ενώ η χρήση ηρωίνης γενικά μειώνεται, γίνεται επίμονο πρόβλημα για τους φτωχούς, τους άστεγους, τους αναλφάβητους και τoυς κοινωνικά περιθωριοποιημένους. Δεν υπάρχει κατάλληλη στήριξη από την πολιτεία για να αντιμετωπισθεί αυτό το πρόβλημα. Άτομα που προέρχονται τα ίδια από τις πλέον ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού  θα πρέπει να ενεργοποιηθούν και να στηρίξουν τους προβληματικούς χρήστες και εκείνους που διάγουν έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής. Δεν υπάρχει μόνο έλλειψη Χρηματοοικονομικών Πόρων, αλλά λείπει και η συμμετοχή εξειδικευμένου προσωπικού που προέρχεται από τις ευάλωτες ομάδες. Στο βιβλιαράκι “Η Εμμονή Πληρώνει: Οι προκλήσεις και τα οφέλη του  του προγράμματος: Βελτίωση της υγείας με την προσέγγιση των Ρομά χρηστών ναρκωτικών στις περιοχές που συχνάζουν” (Σόφια, Σεπτέμβριος 2007), η IHF παρουσιάζει μια καλή ανάλυση των προβληματικών πτυχών της εργασίας με τους Ρομά και κάνει χρήσιμες συστάσεις για το μέλλον. Μία από τις ανησυχίες της οργάνωσης IHF είναι η οικονομική υποστήριξη από χορηγούς. Από τη στιγμή που η Βουλγαρία έγινε μέλος της Ε.Ε. οι χορηγοί  θεωρούν ότι η χώρα να έχει προτεραιότητα για επιχορήγηση εκ μέρους των. Είναι μια πρόκληση για τη Βουλγαρική κυβέρνηση και τους δήμους να βρούν μια λύση γι αυτό το θέμα

Διεύθυνση: 52, Todor Kableshkov Str.,1680 Sofia, Bulgaria
Τηλέφωνο:+359 2 955 04 72
E-mail: sofianep@online.bg
Ιστοσελίδα: www.initiativeforhealth.org

HOPS (Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας)

Υγιεινές επιλογές Πρὀγραμμα Σκόπια

Το Πρόγραμμα Υγιεινές Επιλογές είναι μια ΜΚΟ με έδρα την πόλη των Σκοπίων. Το HOPS είναι συντονιστής της Ομάδας Εργασίας για τη Μείωση της Βλάβης στο πλαίσιο του Συντονιστικού Οργάνου για τα Ναρκωτικά  του Δήμου των Σκοπίων. Το Το HOPS συνεργάζεται στενά με την πόλη των Σκοπίων για την εφαρμογή της στρατηγικής και του σχεδίου δράσης για την περίοδο 2008-2013. Διαθέτει προσωπικό 30 εργαζομένων μερικής απασχόλησης, κυρίως επαγγελματίες στο χώρο της υγείας και κοινωνικούς λειτουργούς. Η οργάνωση δραστηριοποιείται εδώ και πολλά χρόνια στον τομέα της μείωσης της βλάβης, την πρόληψη του HIV και των σεξουαλικά ή κατά άλλο τρόπο μεταδιδόμενων μέσω του αίματος μολυσματικών ασθενειών και την κοινωνική επανένταξη των χρηστών ναρκωτικών. Η οργάνωση HOPS διευρύνεται όσον αφορά στην οργάνωση και στην ενεργό υποστήριξη και το συντονισμό των πρωτοβουλιών των ΜΚΟ στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Η οργάνωση HOPS έχει τη γραμματεία του δικτύου των ΜΚΟ στη χώρα.

Διεύθυνση: Ul. Hristo Smirnenski 48-1/6, 1000 Skopje,F.Y. Republic of Macedonia
Τηλέφωνο: +389 (0)2 3 246 205
Email: hops@hops.org.mk ,
Ιστοσελίδα: www.hops.org.mk

Juventas (Μαυροβούνιο)

Η Μη Κυβερνητική Οργάνωση Juventas ιδρύθηκε το 1996 στην Ποτγκόριτσα του Μαυροβουνίου. Μια ομάδα φοιτητών ξεκίνησε τότε το περιοδικό για τη νεολαία “Juventas” το οποίο αργότερα μετατράπηκε στην Οργάνωση
“Κέντρο Νεότητας Juventas”. H Juventas έχει σαν σκοπό να ενθαρρύνει τους νέους να γίνουν ενεργά μέλη της κοινωνίας, να τονώσει την κρητική τους σκέψη και να αναπτύξει τον πολιτιστικό διάλογο για την προώθηση της ανεκτικότητας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τον υγιεινό τρόπο ζωής μεταξύ των νέων και των εφήβων.

Η οργάνωση έχει ένα τμήμα για τα θέματα που αφορούν στα ναρκωτικά. Το πρόγραμμα μείωσης της βλάβης της Juventas περιλαμβάνει διάφορες δράσεις όπως την παροχή υπηρεσιών σε χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών (IDU) και σε άτομα που εργάζονται στο χώρο του σέξ (SW). Οι δράσεις στον τομέα της πρόληψης του HIV και άλλων μολυσματικών ασθενειών γίνονται με την προσέγγιση των εν λόγω ατόμων στους τόπους όπου συχνάζουν (outreach work). Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των αστυνομικών για την προσέγγιση αυτών των ατόμων από την αστυνομία αποτελεί βασική δραστηριότητα της Juventas. Στην Ποντγκόριτσα λειτουργεί υπό την ευθύνη της Juventas Κέντρο άμεσης πρόσβασης με πολύπλευρο δίκτυο υπηρεσιών.

Διεύθυνση: Marka Miljanova 42, Podgorica, Montenegro
E-mail: tijana@juventas.co.me
Ιστοσελίδα: www.bolestizavisnosti.me
Τηλέφωνο: +382 20 624-608
Fax: +382 20 624-608

SEEAN-SOUTH EASTERN EUROPEAN and ADRIATIC ADDICTION TREATMENT NETWORK

Το Δίκτυο Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Αδριατικής κατά της τοξικομανίας

Το Δίκτυο Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης και  Αδριατικής  κατά της τοξικομανίας(SEEA) ιδρύθηκε το 2003. Είναι μια άτυπη οργάνωση εξειδικευμένων επιστημόνων και επαγγελματιών στον τομέα της θεραπείας της εξάρτησης και της μείωσης της βλάβης που προέρχονται από όλες της χώρες της ΝΑ Ευρώπης και της Αδριατικής. Το δίκτυο συνεργασίας στοχεύει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία νέων στρατηγικών και προσεγγίσεων για τη θεραπεία της εξάρτησης από τα ναρκωτικά στην περιοχή. Βασικές δραστηριότητες είναι :η πληροφόρηση των οργανώσεων και ομάδων στην ΝΑ Ευρώπη για τα θέματα μείωσης της βλάβης και η ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών καλών πρακτικών και η ανάπτυξη των δεξιοτήτων των οργανώσεων και οργανισμών για το σωστό σχεδιασμό και την πραγματοποίηση προγραμμάτων αντιμετώπισης των αναγκών ευάλωτων ομάδων. Η SΕΕΑN οργανώνει από το 2003 κάθε δύο χρόνια μια περιφερειακή διάσκεψη επιστημόνων και επαγγελματιών στον τομέα της θεραπείας της εξάρτησης από τα ναρκωτικά και τη μείωση της βλάβης

Διεύθυνση: p/a Zaloska 29, 1000 Ljubljana, SLOVENIA
email: andrej.kastelic@psih-klinika.si
Τηλέφωνο: +386 1 587 49 81; 587 49 80 – direct
Fax: +386 1 587 49 90
Εmail: andrej.kastelic@guest.arnes.
Ιστοσελίδα: www.seea.net

Udruga Terra (Ριέκα, Κροατία)

Η οργάνωσηTERRA είναι μια μη κερδοσκοπική, μη κυβερνητική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1998 με πρωτοβουλία μιας ομάδας εμπειρογνωμόνων (ιατρών, παιδαγωγών, ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών) που συμμετέχουν στο έργο των διαφόρων τοπικών φορέων (Ερυθρός Σταυρός, Κλινική στο Νοσοκομειακό Κέντρο στη Ριέκα) και ξένων οργανισμών (IFRC, UNHCR). Μετά τις αρχικές δραστηριότητες που ήταν προσανατολισμένες στην παροχή υποστήριξης προς τους πρόσφυγες του πολέμου, η οργάνωση Terra επικέντρωσε σταδιακά το έργο της και ανέπτυξε δραστηριότητες που εμπλέκονται σε διάφορες πτυχές του προβλήματος των ναρκωτικών. Στο τέλος του 2000, η οργάνωση ξεκίνησε το πρόγραμμα «Μείωση των αρνητικών κοινωνικών συνεπειών και της βλάβης στην υγεία από τη χρήση ναρκωτικών» (γνωστή και ως μείωση της βλάβης) δίνοντας μεγάλη έμφαση στην προληπτική εκπαίδευση, την εργασία στους τόπους που συχνάζουν οι εξαρτημένοι, και στην άμεση επαφή με τον ευρύτερο πληθυσμό.Το πρόγραμμα ξεκίνησε ως απάντηση στην αυξανόμενη επιδημία της εξάρτησης και την απειλή εξάπλωσης του HIV / AIDS μεταξύ των τοξικομανών, η οποία ήταν αποτέλεσμα της κοινής χρήσης χρησιμοποιημένων  βελoνών, και της σεξουαλικής επαφής, με άτομα του  ευρύτερου πληθυσμού. Γενικοί στόχοι του προγράμματος είναι να μειωθούν οι κοινωνικές επιπτώσεις και η βλάβη της υγείας από την ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών, να ενημερωθεί το κοινό και ευαισθητοποιηθεί σχετικά με την προβληματική χρήση ναρκωτικών. Η οργάνωση Terra υλοποιεί επίσηςτο πρόγραμμα «Μαζί στην πρόληψη-ενωμένοι με τους νέους» που απευθύνεται σε νέους, μαθητές της πρώτης, δευτέρας και τρίτης τάξης της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και βασίζεται στην μεταξύ συνομηλίκων εκπαίδευση.

Διεύθυνση: Uski prolaz 11, 51000 Rijeka, CROATIA
Τηλέφωνο: +385 51 337 400, 323 714; Fax. +385 51 323 715
E-mail: udruga.terra@ri.t-com.hr
Ιστοσελίδα: www.udrugaterra.hr

Viktorija (Banja Luka, Βοσνία και Ερζεγοβίνη)

Η Victorija είναι μια ταχέως αναπτυσσόμενη οργάνωση η οποία  αναπτύσσει  μια σειρά δραστηριοτήτων  στον τομέα της πρόληψης και της εκπαίδευσης σε συνεργασία με εθελοντές εκπαιδευτικούς, οργανώνει σεμινάρια για τους νέους, παρέχει υπηρεσίες μείωσης της βλάβης και θεραπείας  και διοικεί την θεραπευτική κοινότητα «πρόγραμμα άνθρωπος» στο Bastaci κοντά στην πόλη Μπάνια Λούκα. Στην οργάνωση εργάζονται ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχίατρος, θεραπευτές της θεραπευτικής κοινότητας και εργαζομένοι στους τόπους που συχνάζουν εξαρτημένα άτομα.(outreach workers).  Η οργάνωση “Victorija” έχει καλή συνεργασία με τις αρχές, είναι μέλος της κρατικής επιτροπής συντονισμού για την πολιτική των ναρκωτικών και έχει στενή συνεργασία με την ψυχιατρική κλινική η οποία συμμετέχει  στο πρόγραμμα θεραπείας της «Victorija” με υποστηρικτικές δραστηριότητες στη θεραπεία  και την κοινωνική επανένταξη των Εξαρτημένων.

Διεύθυνση: Srdje Zlopoglece 27, 78 000 Banja Luka,Bosnia and Herzegovina
Τηλέφωνο: +387 51 467 462 Fax: +387 51 434 300
Email: viktorija@spinter.net
Ιστοσελίδα: www.izaberi-zivot.rs.ba

Margina (Βοσνία και Ερζεγοβίνη)

Η οργάνωση «Margina» είναι ένας μη κυβερνητικός και μη κερδοσκοπικός οργανισμός του οποίου οι κύριοι στόχοι είναι η εκπαίδευση, η δικτύωση και η ανταλλαγή πληροφοριών με στόχο τη βελτίωση της θέσης των περιθωριοποιημένων νέων στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Οι υπηρεσίες μείωσης της βλάβης παρέχονται στους χρήστες ναρκωτικών, με ιδιαίτερη έμφαση στο  HIV/AIDS και στην πρόληψη των σεξουαλικά μεταδιδόμενων μολύνσεων. Υπηρεσίες μείωσης της βλάβης παρέχονται επίσης στις φυλακές. Η «Margina» διοργανώνει από μόνη της ή μαζί με άλλες οργανώσεις συναντήσεις εμπειρογνωμόνων, παροχής συμβουλών, σεμινάρια, εκπαιδευτικά προγράμματα, εργαστήρια και άλλες μορφές εκπαίδευσης. Η έδρα της “Margina” είναι στη Ζένιτσα. Έχει ένα τοπικό γραφείο με έδρα την Τούζλα.

Διεύθυνση: Jalijski put 5, 72 000 Zenica,, Bosnia and Herzegovina
Τηλέφωνο: +387 32 220 063
Fax: +387 32 220 063
Email: margina_bih@yahoo.com
Ιστοσελίδα: http://margina.ba/

Prevent (Novi Sad, Σερβία)

Η Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Πρόληψη» ιδρύθηκε το 2004 και έχει την έδρα της στο Novi Sad της Σερβίας. Η Οργάνωση «Πρόληψη» εφαρμόζει προγράμματα μείωσης της βλάβης. Προγράμματα  ανταλλαγής συριγγών, δράσεις προσέγγισης των εκδιδόμενων στο σεξ και των χρηστών ενέσιμων ναρκωτικών είναι βασικές δραστηριότητες της οργάνωσης. Το 2009, η «Πρόληψη» άνοιξε ένα Κέντρο Άμεσης Πρόσβασης  για άτομα που κάνουν ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών. Συμβουλευτική και νομικές δραστηριότητες υποστήριξης αποτελούν σημαντικό μέρος του έργου της οργάνωσης. Σε συνεργασία με την ΜΚΟ Veza στο Βελιγράδι,  η “Πρόληψη”, ξεκίνησε ένα πρόγραμμα για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των χρηστών ναρκωτικών.

Διεύθυνση: Karadjordjeva 24, 21000 Novi Sad, SERBIA
Τηλέφωνο: +381 21 6338523
Fax: +381 21 6427077
E-mail:office@prevent.org.rs
Ιστοσελίδα:www.prevent.org.rs

Διογένης – Διαλόγος Πολιτικής για τα Ναρκωτικά (Ελλάδα)

Ο ΔΙΟΓΕΝΗΣ είναι οργάνωση μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με κύριο στόχο την προώθηση του διαλόγου για την πολιτική των ναρκωτικών στην Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η οργάνωση προωθεί τη συνεργασία Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων στις χώρες της περιοχής των Βαλκανίων και επιδιώκει τη συνεργασία με επιστήμονες, ερευνητικά κέντρα και τους αρμόδιους φορείς για τη χάραξη πολιτικής για τα ναρκωτικά. Κεντρική επιδίωξη είναι η συμβολή στην επίτευξη μιας συνεκτικής, συνεπούς και αποτελεσματικής πολιτικής για την αντιμετώπιση των ναρκωτικών. Ο ΔΙΟΓΕΝΗΣ είναι της άποψης ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη στενή συνεργασία των υπεύθυνων πολιτικών φορέων, επιστημόνων, στελεχών οργανώσεων και οργανισμών που παρέχουν υπηρεσίες πρόληψης θεραπείας και κοινωνικής (επαν)ένταξης, τους υπεύθυνους για την επιβολή του νόμου και τα άτομα που αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της διακίνησης και της χρήσης στην καθημερινή πράξη. Ο ΔΙΟΓΕΝΗΣ  διοργανώνει, από κοινού με το Διεθνικό Ινστιτούτο, την ετήσια διεθνή συνάντηση του προγράμματος «Άτυπος Διεθνής διάλογος για την πολιτική των ναρκωτικών» μια πρωτοβουλία που άρχισε το 2004. Ο ΔΙΟΓΕΝΗΣ συντονίζει επίσης από κοινού με τη Διεθνή Κοινοπραξία Πολιτικής των Ναρκωτικών (IDPC) το δίκτυο συνεργασίας Πολιτικής των Ναρκωτικών στην Νοτιανατολική Ευρώπη, και προσφέρει τεχνική υποστήριξη στη διεξαγωγή του προγράμματος δράσης του δικτύου.

Διεύθυνση: Φωκίωνος 8, 105 63, Αθήνα, Ελλάδα 
E-mail: drugpolicy.see@diogenis.info,  info@diogenis.info 
Web: www.diogenis.info

ΚΕΝΤΡΟ ΖΩΗΣ (Ελλάδα)

Για την Υποστήριξη των ανθρώπων που ζουν με HIV/AIDS

Το Κέντρο Ζωής ιδρύθηκε το 1991 και είναι ένας μη κερδοσκοπικός, μη κυβερνητικός οργανισμός, και προσφέρει αφιλοκερδώς και με ευσυνειδησία τις υπηρεσίες του σε όλους αυτούς που άμεσα ή έμμεσα αντιμετωπίζουν το HIV/AIDS στη ζωή τους. Οι εθελοντές εκπαιδεύονται σε ειδικά σεμινάρια που λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο. Το Κέντρο Ζωής συνεργάζεται με το Ελληνικό Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), το οποίο είναι η επίσημη υπηρεσία του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, καθώς και με τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς. Το Κέντρο είναι μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής εθελοντικής εργασίας και της Πανευρωπαϊκής Σύμπραξης  Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων για το HIV/AIDS (AIDS Action Europe). Επίσης, συμμετέχει στην Αναπτυξιακή Σύμπραξη «AKTINERGIA” της κοινοτικής Πρωτοβουλίας EQUAL, υλοποιώντας δράσεις  για το Μέτρο 5.1 «Υποστήριξη των Αιτούντων Άσυλο Κοινωνική Ενσωμάτωση και Ένταξη στην Αγορά Εργασίας”. Το Κέντρο Ζωής παρέχει εξειδικευμένη ενημέρωση για τα δικαιώματα των οροθετικών σε βασικούς τομείς της κοινωνικής ζωής και νομική εκπροσώπηση σε υποθέσεις παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δραστηριοποιείται στον τομέα της HIV λοίμωξης και της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, παρεμβαίνει σε αρμόδια κυβερνητικά όργανα για την ανάδειξη των δικαιωμάτων και των προβλημάτων που προκύπτουν από τα νομικά κενά και υποβάλει προτάσεις για τη σύνταξη θεσμικού πλαισίου προστασίας των δικαιωμάτων των οροθετικών.

Διεύθυνση: Ιερά Οδός 42, 104 35, Κεραμεικός- Αθήνα
Τηλέφωνο: +30 210 7257617, +30 210 7233848
E-mail: info@kentrozois.gr
Ιστοσελίδα: http://www.kentrozois.gr/ 

Θετική Φωνή (Ελλάδα)

Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδος

Ο Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδος “Θετική Φωνή” έχει ως στόχο την καταπολέμηση της εξάπλωσης του ιού της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας «Human Immunodeficiency Virus» (HIV), καθώς και τη μείωση και την εξάλειψη των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων στην Ελλάδα και τις γειτονικές χώρες. Για την επίτευξη του σκοπού της, ο Σύλλογος θα προσπαθήσει να εξασφαλίσει καλύτερες πρακτικές πρόληψης, υπηρεσίες και την κοινωνική φροντίδα για τα οροθετικά άτομα και τις ευάλωτες στον ιό HIV/AIDS ομάδες. Θα εργαστεί επίσης για την κοινωνική αλληλεγγύη, την αποδοχή και την υποστήριξη των ομάδων αυτών να αντιμετωπίσουν τις παραβιάσεις της αξιοπρέπειας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους.

Διεύθυνση: Αγ.Αναργύρων 13, 10554, ΑΘΗΝΑ
Τηλέφωνο: +302108627572
E-mail: info@positivevoice.gr
Ιστοσελίδα:http://positivevoice.gr/ 

NGO 4life (Μαυροβούνιο)

Η ΜΚΟ 4life είναι μη κυβερνητική, ανεξάρτητη, μη κερδοσκοπική οργάνωση της οποίας στόχος είναι να συνεργαστεί ενεργά με εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς και να συμβάλει στη βελτίωση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης στο Μαυροβούνιο, την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του ανθρωπιστικού έργου.  Το έργο της οργάνωσης επικεντρώνεται σε προληπτικές και θεραπευτικές δραστηριότητες που σχετίζονται με τα προβλήματα της χρήσης ναρκωτικών και του ιού της Ηπατίτιδας Γ. Η ΜΚΟ  4life επιδιώκει την επίτευξη των στόχων της μέσω: προγραμμάτων πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς πρόληψης, και επιλεκτικής και ενδεικτικής πρόληψης, της αποκατάστασης των ατόμων που εξαρτώνται από τα ναρκωτικά, της (επανα) κοινωνικοποίησης, (επαν) ένταξης και ενσωμάτωσης στην κοινωνία, τη βοήθεια και υποστήριξη των οικογενειών τους, των φίλων και των συντρόφων των ατόμων σε ανάρρωση, της συνεργασίας με άλλες οργανώσεις και το Υπουργείο Υγείας του Μαυροβουνίου, της ανάλυσης της κατάστασης των ναρκωτικών και τροποποίησης του νομοθετικού πλαισίου, καθώς και της συνεισφοράς σε στρατηγικά έγγραφα που σχετίζονται με την κατάχρηση ουσιών, τη διοργάνωση σεμιναρίων, συζητήσεων στρογγυλής τραπέζης, συμποσίων και συνεδρίων στον τομέα της εθνικής πολιτικής και της προώθησης μέτρων, προκειμένου να βελτιωθεί η μεταχείριση των ευάλωτων ομάδων (χρήστες ναρκωτικών, οι χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών που έχουν μολυνθεί με ηπατίτιδα C, HIV, τοξικομανείς που εκτίουν ποινές στη φυλακή, γυναίκες τοξικομανείς, κ.λπ.).

Διεύθυνση: Bratstva jedinstva 73,81000 Podgorica, Montenegro
E-mail: 4life@nvo4life.me
Ιστοσελίδα: http://www.nvo4life.me
Τηλέφωνο: +382 (0) 20625783; +382 (0)68 818181